तुमच्या किचन,घरामध्ये आहेत का? प्लास्टिकचे चे डब्बे;तर मग असे डब्बे आत्ता बाहेर फेका?एकदा हे वाचाच.!

🚮🚮🚮🚮🚮🚮🚮🚮🚮🚮🚮

हल्ली प्लास्टिकचा वापर खूप वाढला आहे.

घरातील कामे किंवा कार्यालयात जाण्यासाठी वापरल्या जाणार्‍या टिफिन बॉक्स बहुतेक प्लास्टिकचे असतात.

 प्लास्टिकविषयी खास गोष्ट अशी आहे की हे डबे खूप हलके आहेत आणि ब्रेक होण्याची भीती नसते.

परंतु,प्लास्टिकचा वापर आपल्याला बर्‍याच प्रकारे नुकसान पोहोचवित असतो.

म्हणूनच आपण वापरत असलेले प्लास्टिक किती सुरक्षित आहे याकडे लक्ष द्यावे लागेल.

आज आम्ही तुम्हाला प्लास्टिकच्या डब्यांबद्दल आणि बाटलीवर लिहिलेल्या काही आकड्यांविषयी सांगत आहोत,जेणेकरून तुम्हाला तुमच्या स्वयंपाकघरात वापरलेले प्लास्टिकचे डबे सुरक्षित आहेत की नाही हे कळेल.

तसेच कोणत्या प्रकारचे प्लास्टिक कंटेनर तुम्ही वापरायला हवेत हे देखील तुम्हाला यावरून समजून जाईल.

जेव्हा आपण काळजीपूर्वक पाहिले तर आपल्याला बॉक्सच्या मागील बाजूस एक त्रिकोणी आकारात लिहिलेला एक नंबर दिसेल.

खरेदी करताना आपल्याला हा नंबर पहा आणि हा काय आहे हे जाणून घ्यावा लागेल.

जर नंबर 1 बॉक्सच्या मागील बाजूस लिहिला असेल तर याचा अर्थ असा आहे की आपण हा कंटेनर फक्त एकदाच वापरू शकता.

यानंतर बॉक्स वापरु नये.

वारंवार वापरल्यास त्यात जंतू वाढू लागतात.

आपण पुन्हा वापरण्यायोग्य बॉक्स खरेदी करण्याचा विचार करत असल्यास,आपण हे पहावे की हे क्रमांक #2, # 4, # 5 बॉक्सच्या मागील बाजूस असावेत.

या नंबरसह आपण प्लास्टिकच्या कंटेनरचा पुन्हा वापर करू शकता.

ते सुरक्षित मानले जातात.

जर प्लास्टिक बॉक्स वर # 3, # 6, # 7 लिहिले असेल तर अशा कंटेनर टाळले पाहिजेत.

जरी या बॉक्सचे प्लास्टिक चांगले असेल,परंतु आपण ते मायक्रोवेव्ह ओव्हनमध्ये वापरू शकत नाही. यामुळे,जर बॉक्स गरम झाल्यावर हानिकारक पदार्थ तुमच्या अन्नात मिसळण्याची शक्यता असते.

▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️

प्लास्टिकच्या वस्तूंवर दिसणारे वेगवेगळे रिसायकल क्रमांक काय असतात?

प्लास्टिकचा शोध हा खरंतर मानवी इतिहासातील क्रांतिकारक शोध म्हणावयास हवा.

प्लॅस्टिकच्या शोधाने मानवाचे जगणे सुसह्य आणि सोपे केले यात तर शंकाच नाही. प्रत्येक गृहोपयोगी वस्तू प्लॅस्टिकमध्ये 'गुंडाळल्या' गेल्या.

पण जसा भस्मासुराला वर देऊन भगवान शंकराने स्वतःवर आफत ओढवून घेतली होती त्याच प्रकारे प्लास्टिकचा शोध लावून त्याच्या अतिरेकाने आता ते मानवासाठी आणि एकूणच आपल्या पृथ्वीची एक समस्या बनून राहिले आहे कारण प्लास्टिकचे विघटन होण्यास तब्बल 1000 वर्षे लागतात.

यावर उपाय म्हणून रिसायकल होणारे प्लास्टिक तयार करण्याच्या दिशेने शास्त्रज्ञांनी आपले संशोधक विकसित केले आणि रिसायकल प्लास्टिक तयार होण्यास सुरुवात झाली.

एखादे प्लास्टिक रिसायकल करण्याजोगे आहे हे कसे ओळखले जाते तर याची माहिती त्या वस्तूवरच टाकलेली असते.

उदाहरणादाखल वर एक चित्र दिलेले आहे.प्लॅस्टिकच्या ह्या वस्तूवर रिसायकल त्रिकोणी वक्राकार बाणांच्या चिन्हात एक क्रमांक आपल्याला दिसतो आहे. असे क्रमांक असलेले रिसायकल चिन्ह शक्यतो वस्तूंच्या तळाशी टाकलेले असतात आणि त्या मधील क्रमांकामुळे आपल्याला ही वस्तू रिसायकल होण्याजोगी आहे हे कळते.1 ते 7 पर्यंत क्रमांक या चिन्हात असू शकतात.

हे क्रमांक म्हणजेच ती विशिष्ठ वस्तू रिसायकल करण्याच्या पद्धती आहेत.

⭕क्रमांक 1 - पोलीथिलीन टेरेफथेलेत (PETE)

⭕क्रमांक 2 -उच्च घनता पोलीथिलीन (HDPE)

⭕क्रमांक 3 - पोलीविनिल क्लोराईड (PVC)

⭕क्रमांक 4 - निम्न घनता पोलीथिलीन(LDPE)

⭕क्रमांक 5 - पोलिप्रोपिलीन(PP)

⭕क्रमांक 6 - पोलिष्टीरीन (PS)

⭕क्रमांक 7 - इतर

▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️

चला आता हे क्रमांक काय दर्शवितात हे बघू

⭕क्रमांक 1 पोलीथिलीन टेरेफथेलेत (PETE)हे सोडा बॉटल आणि खाद्य तेल पॅकेजिंग करण्यासाठी वापरले जाते.

हे एकदा वापरण्याजोगे प्लस्टिक असून अगदी सामान्यपणे याचा वापर सार्वजनिक जीवनात आपल्याला आढळून येतो.

⭕क्रमांक 2 उच्च घनता पोलीथिलीन (HDPE) हे द्रवरूप पदार्थांसाठी जसे की दूध,फ़िनाईल,शाम्पू, धुलाई डिटर्जंट यासाठी उपयोगात आणले जाते.

⭕क्रमांक 3 पोलीविनिल क्लोराईड (PVC) हे विनिल पासून निर्मित वस्तूंसाठी उपयोगात आणले जाते.जसे की गाड्यांचे सीट कव्हर्स,फ्रुट क्रेट,किंवा स्टिकर्स,फॉईल्स.

⭕क्रमांक 4 निम्न घनता पोलीथिलीन(LDPE)हे दुकान किंवा मॉलमध्ये चिकटणाऱ्या शॉपिंग प्लास्टिक बॅग्ससाठी वापरण्यात येते.

⭕क्रमांक 5 पोलिप्रोपिलीन(PP) चा उपयोग फर्निचर,खेळणी,दही,मेयोनिजाचे कप या साठी उपयोगात येतात.

⭕क्रमांक 6 पोलिष्टीरीन (PS) चा उपयोग सुद्धा खेळणी बनविण्यासाठी होतो. कॉफी कप,टेक अवे कंटेनर आणि मजबूत पॅकेजिंगसाठी पोलिष्टीरीन वापरले जाते.

⭕क्रमांक 7 इतर या मध्ये वरील प्लास्टिकव्यतिरिक्त प्लास्टिकचा समावेश होतो.जसे की,अक्रेलीक, नायलॉन,फायबर ग्लास,लहान मुलांच्या बोटल्स इ.

आता ह्या इतर प्लॅस्टिकमध्ये दोन्हीही प्रकारच्या म्हणजे रिसायकल आणि नॉन रिसायकल प्लास्टिक येते आणि हे ओळखणे आपल्याला कठीण जाते.

त्यामुळे असे प्लास्टिक(क्रमांक 7) रिसायकल करणे टाळावे.

तर आता आपल्याला समजलेच असेल की प्लास्टीक वस्तूंवर विशिष्ट क्रमांक देण्याचा काय उद्देश असतो.

पण एक काळजी घ्या बरं,कुठलीही वस्तू रिसायकल करण्यापूवी किंवा रिसायकलसाठी देण्यापूर्वी तुम्ही ते नीट स्वच्छ आणि धुवून द्यावेत.

जर तुम्हाला एखाद्या वस्तूवर कुठलेच चिन्ह अथवा त्यात क्रमांक दिसला नाही तर अशा वस्तू स्वतःहून नष्ट केलेल्याच चांगल्या म्हणजे त्या पर्यावरणास हानी पोहोचवू शकणार नाहीत.

⭕⭕⭕⭕⭕⭕⭕⭕⭕⭕⭕

जेव्हा तुम्ही प्लास्टिक वापरता,तेव्हा हे रेजिन कोड शोधा जे अधिक सुरक्षित मानले जातात: #2 HDPE, #4 LDPE आणि #5 PP . #2 HDPE (उच्च घनता पॉलीथिलीन) च्या उदाहरणांमध्ये हे समाविष्ट आहे.

बाटलीबंद दूध, पाणी आणि रस, दही कप आणि काही प्लास्टिक पिशव्या.

धन्यवाद!

............................................................

या माहितीसाठी आपली प्रतिक्रिया नक्की कळवा.

राहुल शकुंतला दत्तात्रय म्हमाणे

प्राथमिक विद्या मंदिर बार्शी

8482824588